जलवायु परिवर्तनको असरले नेपालका हिमनदीहरू खतरामा छन् : महामन्त्री थापा

काठमाडौं। नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापाले नेपालका हिमनदीहरू खतरामा रहेको बताएका छन् । भारतको नयाँ दिल्लीमा एसिया क्लाइमेट समिटलाई सम्बोधन गर्दै थापाले जलवायु परिवर्तनको असरले हिउँ पग्लिनेक्रम बढ्दा नेपालमा हिमनदीहरूको संख्या घटिरहेको बताएका हुन् ।

‘मेरो हिमाली देश नेपालमा हिमनदीहरू खतरनाक दरमा पग्लिरहेका छन्, जसले हिमनदीको संख्या घटाइरहेको छ । १९७० दशकदेखि  हिमनदीहरूले आफ्नो क्षेत्रफलको २५ देखि ४० प्रतिशत गुमाइसकेका छन्,’ थापाले भने, ‘यसैगरी, मनसुनको ढाँचा पनि केही वर्षदेखि अत्यन्तै अनियमित र अनिश्चित रहँदै आएको छ। उदाहरणका लागि, यस वर्षको मनसुनले देशमा सामान्यभन्दा २५ प्रतिशत बढी वर्षात् भएको थियो, जसले ठूलो बाढी र पहिरो निम्त्यायो, जसका कारण ठूलो जनधनको क्षति भएको छ र बालीनाली उत्पादन र शुद्ध पानीको उपलब्धतामा प्रतिकूल असर परेको छ।

असाधारण गर्मी, जङ्गल आगलागी र वन फँडानीहरू पनि क्रमशः सामान्य र व्यापक हुँदै गएको उनले बताए । जसले जनधनमा ठूलो क्षति पुर्‍याइरहेको उनको भनाइ छ।

‘नेपाल खुद शून्य उत्सर्जनको दीर्घकालीन रणनीति’ बमोजिम, नेपालले विशेष गरी ऊर्जा, कृषि, र वन क्षेत्रका सुधारहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्दै आएको छ। तर, माथि उल्लिखित महत्वाकांक्षी सुधारहरू कार्यान्वयन गर्न २०३० सम्म एक उत्सर्जन घटाउने परिदृश्य अन्तर्गत राष्ट्रिय जीडीपीको २२ प्रतिशतसम्मको ठूलो लगानी आवश्यक पर्ने,’ थापाले भनेका छन्, ‘नेपालजस्तो अविकसित र गरिब देशका लागि यो ठूलो चुनौती हो।

त्यसकारण, पेरिस सम्झौताको धारा ६ अन्तर्गतको संयन्त्रले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ। यसले हरित र लचिलो अर्थतन्त्र प्रवर्द्धन गर्न मद्दत पुर्‍याउन सक्छ । नेपालका लागि कार्बन बजार विभिन्न क्षेत्रमा जलवायुसँग सम्बन्धित न्यूनीकरण उपायहरूलाई समर्थन र कार्यान्वयन गर्न महत्त्वपूर्ण हुनेछ।’

स्वैच्छिक बजारले कार्बन क्रेडिटको माग बढाउन र निजी क्षेत्रलाई प्रोत्साहन गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने थापाले बताए । सार्वजनिक-निजी साझेदारीलाई प्रोत्साहित गरेर व्यवसायीहरूलाई कार्बन परियोजनामा लगानी गर्न सजिलो बनाउनुपर्ने उनको भनाइ छ ।