- एलिजा उप्रेती
पढाइ राम्रो थियो, जागिर पनि राम्रै पाइयो । युनिसेफको जागिर, तलब पनि राम्रै आउँथ्यो । तर प्रसन्ना बस्नेतको आकांक्षा जतिसुकै राम्रो जागिरबाट पनि पूरा नहुने खालको थियो ।
प्रशन्ना परिश्रमको पसिनामा फूल फुलाउने चाहना राख्थिन् । उनको चाहना बेचेको श्रमबाट हैन, धेरैको श्रम किनेर मात्र पूरा हुन्थ्यो । अर्थात् आफू कसैको जागिरे भएर नभई कैयौँलाई रोजगारी दिएर मात्र उनको आकांक्षा सफल हुन सक्थ्यो ।
तर त्यसरी आफू रोजगारदाता बन्न उद्यमशीलताको क्षमता हुनुपर्थ्यो । प्रशन्नाको परिवारमा व्यापार ब्यवसाय गर्ने कोही थिएनन् । त्यसले गर्दा पनि कुनै व्यवसायमा हात हालिहाल्न कतै यति राम्रो तलब आउने जागिर छोड्दा जोखिम हुने त हैन भन्ने प्रश्न उनको मनमा उठ्थ्यो । फेरी अर्को मनले सोच्थ्यो, जोखिम लिन नचाहनेले केही पनि गर्न सक्तैन । आखिर मैले अफिसमा राम्ररी काम नगरे, मलाई जागिरबाट निकाल्दिन सक्छ । यति नै मेहनत गरेर काम गरें भने म उद्यमी बन्न किन नसकुँला ?
प्रसन्नाले बहिनी प्रियंकालाई आफ्नो मनको कुरा भनिन् । बहिनी प्रियंका बुद्ध एयरमा होलिडे प्याकेज बनाउने काम गर्थिन् । प्रियंका दिदीको विचारसँग सहमत भइन् । प्रसन्नाले पाँच बर्षदेखि युनिसेफमा खाँदै आएको जागिर छोडिन् भने प्रियंकाले बुद्ध एयर । अनि शुरु भयो दिदीबहिनीको उद्यमी बन्ने यात्रा ।
दिदीबहिनीले जागिरबाट जम्मा गरेको एक एक लाख रुपैयाँबाट शुरु गरे कटन मिल । बेडसिट, कुशन, बेड कभर, कटन ब्ल्याङ्केट बनाउने योजनासहित ।
त्यस्ता सामान विदेशबाट आयात हुन्थ्यो । उनीहरुले त्यस्तै सामान बनाएर बेच्ने निर्णय गरे तर त्यस्तै बनाउने सीप थिएन उनीहरुसँग । प्रशन्ना भन्छिन्, ‘बेडका कभर, सिरानीको कभर लगायतमा हातले प्रिन्ट गर्ने गरिन्थ्यो । हामीसंग त्यो सीप थिएन । प्रिन्ट गर्ने काम सिक्न गएको ठाउँमा हामीलाई निरुत्साहित गरियो । तर पनि हामीले सिक्ने रहर मर्न दिएनौं। इन्टरनेटमा सर्च गरेर भएपनि प्रिन्ट गर्ने काम सिकेरै छाड्यौँ ।’
अहिले त उनीहरुको फ्याक्ट्री थेचुमा छ, जुन इको फ्रेण्डलीसमेत छ । फ्याक्ट्री माटोले बनाइएको छ । आकाशे पानी जम्मा गरेर प्रयोग गरिन्छ । एकपटक प्रयोग गरेको पानीलाई रिसाइकल गरेर पुन प्रयोगमा ल्याइन्छ । यसो गर्दा फ्याक्ट्रीलाई महिनामा ३ हजार लिटर पानी भए पुग्छ । फ्याक्ट्री चलाउन ३० प्रतिशत बिजुली र ७० प्रतिशत सोलारको प्रयोग गरिन्छ ।
दुई दिदीबहिनीले जागिरबाट जोगाएको दुई लाखबाट सात बर्षअघि शुरु गरिएको कटन मिलले अहिले ३७ जनालाई रोजगार दिएको छ ।
यी दिदीबहिनीले अहिले नेपालमा बनेको कपडामात्र प्रयोग गर्छन्, आफ्ना उत्पादनका लागि । नेपालमा नपाइने कपडामात्र भारतबाट ल्याउने गर्छन् । आयात प्रतिस्थापन गर्ने योजनाले व्यवसाय प्रवेश गरेका उनीहरु अहिले आफ्ना उत्पादन विदेश निर्यात गर्नसमेत सक्षम भएकाछन् ।
प्रसन्ना भन्छिन्, ‘जीवनमा जोखिम हरेक ठाउँमा हुन्छ, राम्रो पारिश्रमिकमा जागिर खाएका हामीलाई आफैले केही गर्नुपर्छ भन्ने जोश जागेपछि जागीर छोड्ने जोखिम मोल्ने साहस आयो । जोखिम लिन सक्नेले मेहनत गरे सफलता प्राप्त गर्छ भन्ने कुरा हाम्रो विस्तार हुँदै गएको स्टोरले पनि पुष्टि गर्छ ।’
प्रशन्नाका अनुसार अहिले उनीहरुले ३७ जनालाई रोजगारी दिएका छन् । नागपोखरी, सानेपा र बौद्धमा स्टोर छ भने चाँडैनै अरु दुई वटा स्टोर ठमेल र दरबारमार्गमा खुल्दै छ ।
‘कुनै पनि काम सहज छैन । कसैले सहज देखेको र राम्रो आम्दानी हुने देखेको पेशामा समेत आफ्नै खालको भित्रि संघर्ष हुन्छ । व्यवसाय जगाउन त्यसले सक्छ, जो हरेक संघर्षमा हरेश खाँदैन र आत्मविश्वास जोगाइराख्छ,’ प्रशन्ना भन्छिन्, ‘हाम्रो अनुभवको निचोड यही हो ।’
प्रतिक्रिया दिनुहोस