सुधारवादी नेता पेजेस्कियन इरानको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित

काठमाडौं। सुधारवादी नेता मसूद पेजेस्कियन इरानको नयाँ राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएका छन् ।‘अल्ट्रा कन्जरभेटिभ’ सइद जलिलीलाई पछि पार्दै उनले शनिवार जीत हासिल गरेको इरानको आन्तरिक मन्त्रालयले जनाएको छ ।पेजेस्कियनले एक करोड ६० लाखभन्दा बढी र जलिलीले एक करोड तीन लाखभन्दा बढी मत प्राप्त गरेको निर्वाचन अधिकारीका प्रवक्ता मोहसेन एस्लामीले बताए ।

उनका अनुसार निर्वाचनमा ४९.८ प्रतिशत मतदान भएको थियो भने रद्द भएको मतपत्रको सङ्ख्या छ लाखभन्दा बढी रहेको थियो ।जीतपछि पेजेस्कियनले आफ्ना समर्थक तथा मतदातालाई धन्यवाद दिँदै सबैसँग मित्रताको हात अघि बढाउने बताए ।हेलिकप्टर दुर्घटनामा राष्ट्रपति इब्राहिम रायसीको मृत्यु बोलाइएको चुनाव, गत हप्ता ऐतिहासिक गरेको पहिलो चरणपछि सर्वोच्च नेता आयातोल्लाह अली खामेनेइले चुनावको महत्वलाई जोड दिँदै बढी दास्रो चरणको मतदान आह्वान गरेका थिए ।

सुधारवादी समर्थनका–गत हप्ताको पहिलो चरणमा, पेजेस्कियन, अनुमति दिइएको एक मात्र सुधारवादीले सबैभन्दा धेरै (४२ प्रतिशत) मत प्राप्त गरी विजय प्राप्त गरे भने जलिली लगभग ३९ प्रतिशतको साथ दोस्रो स्थानमा आएको इरानको चुनाव प्राधिकरणको तथ्याङ्कले देखाएको छ ।  

इरानको छ करोड १० लाख योग्य मतदातामध्ये ४० प्रतिशतले मात्र पहिलो चरणमा भाग लिएका थिए । सन् १९७९ को इस्लामिक क्रान्तिपछि भएको कुनै पनि राष्ट्रपतीय निर्वाचनमा सबैभन्दा कम मतदान हो ।

हालैसम्म अज्ञात रहेका सापेक्ष पेजेस्कियनको उम्मेद्वारले रुढीवादी र अति रुढीवादी शिविरहरूको वर्षौँको प्रभुत्वपछि इरानका सुधारवादीहरूको आशा बढाएको छ ।इरानको मुख्य सुधारवादी गठबन्धनले पेजेस्कियनलाई समर्थन गरेको थियो भने पूर्वराष्ट्रपति मोहम्मद खातमी र हसन रुहानीले समर्थन गरेका थिए । 

मुटुका शल्यचिकित्सक पेजेस्कियनले ‘इरानलाई अलगावबाट बाहिर निकाल्न’ आणविक सम्झौतालाई पुनःजीवित गर्न पश्चिमी देशहरूसँग ‘रचनात्मक सम्बन्ध’का लागि आह्वान गरेका छन् ।  

जलिली इरानका पूर्वआणविक वार्ताकार हुन् । शुक्रवारको रनअफअघि, पेजेस्कियन र जलिलीले दुई टेलिभिजन बहसमा भाग लिँदा कम मतदान, साथै इरानको आर्थिक समस्या, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध र इन्टरनेट प्रतिबन्धहरूबारे छलफल गरेका थिए ।  

पेजेस्कियनले इन्टरनेट प्रतिबन्धहरू कम गर्ने र महिलाका लागि अनिवार्य हेडस्कार्फ लागू गर्ने प्रहरी गस्तीलाई ‘पूर्ण रूपमा’ विरोध गर्ने वाचा गरेका छन् ।  सन्  २०२२ मा प्रहरी हिरासतमा महसा अमिनीको मृत्यु भएपछिको उच्च–प्रोफाइल मुद्दा बनेको थियो ।इरानी कुर्दलाई ड्रेस कोड उल्लङ्घनको आरोपमा हिरासतमा लिइएको थियो भने उनको मृत्युले महिनौँको देशव्यापी अशान्ति निम्त्याएको थियो ।