काठमाडौँ । सीमामा तैनाथ सशस्त्र प्रहरी र नेपाल छिर्न खोज्ने नागरिकबीच यस्तो संवाद दिनहुँजसो हुन्छ । भारतका विभिन्न स्थानबाट आइपुगेकाहरू अनेक बहाना बनाएर सीमा पार गर्न खोज्छन् । सुरक्षाकर्मीहरू भने कोभिड–१९ संक्रमणको जोखिमका कारण रोक्छन् । यसक्रममा कहिलेकाहीं चर्कै विवाद पनि हुन्छ ।
कतिपय नागरिक भने सुरक्षाकर्मीको आँखा छलेर नेपाल भित्रिन्छन् । उनीहरूलाई स्थानीय तह र सुरक्षाकर्मीले खोजेर क्वारेन्टाइनमा राख्ने गरेका छन् । कतिपय ठाउँमा नेपाल प्रवेशका लागि सिमानामा आइपुगेकाहरूलाई भारतीय सुरक्षाकर्मीसँग समन्वय नगरे उतैका क्वारेन्टाइनमा राख्ने गरिएको छ ।
प्रदेश २ स्थित सशस्त्र प्रहरीको छिन्नमस्ता बाहिनीका प्रमुख डीआईजी राजु अर्यालले बाली भित्र्याउने, गाईभैंसी हेर्ने बहानामा भारतबाट नेपाल प्रवेश गर्न खोज्नेको भीड नाकामा दिनहुँजसो लाग्ने गरेको बताए । ‘कोही मानिस एक सातासम्म हिँडेरै सीमा क्षेत्रमा आइपुगेका हुन्छन्,’ उनले भने, ‘कोही गाईबस्तु धपाउँदै आउँछन्,’ उनले भने, ‘लकडाउनभर आउजाउ गर्न नपाइने भन्दै फिर्ता गरिरहेका छौं ।’
कोभिड–१९ संक्रमणको जोखिम बढेपछि सरकारले नेपाल–भारत सीमा नाका जोडिएका पूर्वको पशुपतिनगरदेखि सुदूरपश्चिमको गड्डाचौकी नाकासम्म नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी परिचालन गरेको छ । गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले सीमा नाकाबाट हुने आउजाउ कडाइका साथ निषेध गर्न निर्देशन दिइसकिएको बताए । सीमा क्षेत्र वारपार गर्ने गोरेटोमा समेत अस्थायी चेकपोस्ट राखेर आउजाउ नियन्त्रण गरिएको उनले जानकारी दिए ।
‘सीमा नाकाबाट हुुने आउजाउ नियन्त्रणले कोभिड–१९ रोकथाम तथा नियन्त्रणमा सहयोग पुगेको छ,’ उनले कान्तिपुरसँग भने, ‘सरकारले यस विषयमा प्रभावकारी कदम चालिरहेको छ । नागरिकस्तर अझ सीमा क्षेत्रका बासिन्दाको पनि यसमा पूर्ण साथ र सहयोगको खाँचो छ ।’
सशस्त्र प्रहरीका प्रवक्ता डीआईजी प्रवीणकुमार श्रेष्ठले भने खुला सिमानाका कारण आउजाउ नियन्त्रणमा कठिनाइ भएको बताए । ‘एकातिर खुला सिमाना छ, अर्कातिर पाल र टेन्टमा अस्थायी पोस्ट राखेर जनशक्ति परिचालन गर्नुपरेको छ,’ उनले भने, ‘वारिका मानिसको खेती पारि, पारिको वारि हुँदा पनि निकै कठिनाइ छ । तर हामी आउजाउ नियन्त्रणमा केन्द्रित छौं ।’
सशस्त्र प्रहरीले नेपाल–भारत करिब १ हजार ८ सय ८० किमि लम्बाइको सिमानामा ९ सय २५ स्थानमा चेकप्वाइन्ट खडा गरेको छ । त्यसमध्ये ४ सय ३९ चेकप्वाइन्ट लकडाउनपछि स्थापना गरिएका हुन् । गर्मीको समयमा लामखुट्टे र सर्पको जोखिम रहेको सशस्त्र प्रहरीको बोर्डर अब्जर्भेसन पोस्ट ९बीओपी० का एक इन्स्पेक्टरले बताए । ‘नियमित ड्युटी पनि ६र६ घण्टाको रोटेसनमा मिलाउनुपरेको छ,’ उनले भने, ‘धेरैजसो स्थानमा सिमाना नछुट्टिँदा व्यवस्थापनमा कठिनाइ छ ।’
डीआईजी अर्यालले दशगजा वारि तार र डोरी टाँगेर आउजाउ नियन्त्रण गरिएको बताए । नेपाल प्रहरीका प्रवक्ता एसएसपी उमेशराज जोशीले प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीले ‘साङ्लो’ जस्तो नै बनाएर सीमामा आउजाउ नियन्त्रण गरिरहेको बताए । ‘केही कठिनाइ छन्, गर्मीको समयमा मौसमी समस्या भए पनि जिम्मेवारी निर्वाहमा कुनै कसर बाँकी राखेका छैनौं,’ उनले भने ।
भारतीय सीमातर्फ सशस्त्र प्रहरीले ९ सय २५ स्थान र नेपाल प्रहरीले ४ सय ५ स्थानमा चेकप्वाइन्ट खडा गरेर सीमा सिल गरेका छन् । दुवै सुरक्षा निकायबाट करिब १० हजार जनशक्ति फिल्डमा तैनाथ छन् । कान्तिपुर दैनिकमा खबर छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस