सभामुख बनाउन शिवमायाको पक्षमा राष्ट्रपतिको लबिङ !

काठमाडौं । संसदले नयाँ सभामुख चयन प्रक्रिया अगाडी बढाउन लागेको छ । ४ पुसमा संसदको हिउँदे अधिवेशन शुरु भएलगत्तै पहिलो कार्यसूचि नै प्रतिनिधीसभाको सभामुख चयनको छ । संसदमा झण्डै दुई तिहाई मत रहेको सत्तारुढ दल नेकपाका दुई अध्यक्ष प्रधानमन्त्री केपी ओली र प्रचण्डले वुधबारबाट भने यस विषयमा सामान्य परामर्श थालेका छन् ।

सभामुख– उपसभामुख एकै राजनीतिक दलको हुन नहुने, सभामुख–उपसभामुख एउटै लिंगको हुन नहुने संवैधानिक ब्यवस्था छ । उपसभामुख नेकपाका तर्फबाट शिवमाया तुम्बाहाम्फे रहेकी कारण पनि उनको राजीनामा बिना नेकपालाई सभामुखमा आफनो दाबेदारी प्रस्तुत गर्ने कानुनी बाटो छैन । उपसभामुखलाई राजीनामा गराएर नेकपाले सभामुखमा आफ्नो तर्फबाट दाबी प्रस्तुत गर्ने तयारी गरेको छ । तर सभामुख कसलाई बनाउने ? नेकपाभित्र अनेक नाममा छलफल छ ।

चर्चामा सुवास नेम्वाङ, अग्नि सापकोटा, शिवमाया तुम्बाहाम्फे, देव गुरुङ र पम्फा भुषालको नाममा छ । मुख्य तीन पात्र अलिक बढी चर्चामा छन्  । ति हुन्,– नेम्वाङ, सापकोटा र तुम्बाहाम्फे । तुम्बाहाम्फे पार्टीभित्र एक्लो दौडमा छन् । उनलाई सभामुख बनाउनु पर्छ भन्नेमा पार्टीका दुवै अध्यक्ष छैनन् । तर उनी अहिले राष्ट्रपति विद्या भण्डारीमार्फत आफ्नो पक्षमा लबिङ बढाउन लागिरहेकी छिन् । निवर्तमान सभामुख कृष्णबहादुर महरा बलात्कार प्रयासमा पदमुक्त भएयता शिवमायाले राष्ट्रपति भण्डारीलाई पटक पटक भेटिरहेकी छिन् । उनले केही दिन अगाडी पनि राष्ट्रपति भण्डारीलाई भेटी आफु सभामुख हुन किन नसक्ने ? स्वभाविक मेरो अधिकार हो भन्दै अगाडी आउन थालेकी छिन् ।

आफुलाई महिला भएकै आधारमा गर्न नसक्ने भन्दै अवसरवाट बञ्चित गर्न खोजेको, महराको कमजोरीमा आफुलाई बलि दिन खोज्नु कहाँको न्याय हो ? भन्दै उनी राष्ट्रपतिलाई भेटन पुगेकी थिइन । त्यसपछि नै राष्ट्रपतिले आफुले यस विषयमा प्रधानमन्त्री र अध्यक्ष प्रचण्डसँग कुरा राख्ने बताएर शिवमायालाइ फर्काएकी थिइन् । त्यसपछि नै हो राष्ट्रपति भण्डारी शिवमायाको पक्षमा लबिङमा लागेकी हुन् । उनले शिवमायालाई प्रधानमन्त्रीसँग भन्दा पनि नेकपाका अध्यक्ष प्रचण्डसँग यस विषयमा एक चरण कुरा राख्न अह्राएकी थिइन् । प्रचण्डलाई भेटेर कुरा राखेर उनको सन्देश लिएर आफु कँहा आउन उनले शिवमायालाई अ्रहाएकी स्रोतले बतायो । राष्ट्रपतिको त्यही निर्देशनका आधारमा उनले प्रचण्डसँग भेटन अनेक प्रयास गरिरहेकी छिन् । तर उनको अहिलेसम्म प्रचण्डसँग भेट हुन सकेको छैन ।

पूर्व माओवादी पृष्ठभूमिका नेताहरु मार्फत उनले प्रचण्डसँग भेटको वातावरण बनाउन अनेक प्रयास गरेकी छिन् । तर त्यो सम्भावना अहिलेसम्म नभएको स्रोतले बतायो । राष्ट्रपति भण्डारीले बालुवाटारमा शिवमायालाई नै बनाउदा पनि हुन्छ हैं भन्ने सन्देश भने पठाईसकेको स्रोतले बतायो । राष्ट्रपति भण्डारीले शिवमायाको पक्षमा लबिङ गरेपनि त्यो सम्भावना न्यून रहेको नेकपा स्रोत बताउँछ । उनले संसदमा खेलेको भूमिका सबैलाई समेटेर लैजाने प्रकृतिको नदेखिएको, प्रधानमन्त्रीले अनुभवी सभामुख खोजेका कारण पनि उनको त्यो सम्भावना न्यून रहेको छ । समानुपातिक प्रतिनिधित्व गर्दै शिवमाया संसदमा आएकी हुन् । यो उनको पहिलो संसद हो । जसकाकारण पनि उनले सभामुख पाइहाल्ने सम्भावना नरहेको नेकपा नेताहरु बताउँछन् ।

सभामुखमा ओलीको रोजाई नेम्वाङ नै छन् । तर प्रचण्डले भने अग्नि सापकोटालाई बनाउन चाहिरहेका छन् । प्रचण्ड माथि पार्टी एकता पूर्वको सहमतिका आधारमा सभामुख पूर्व माओवादी समुहले पाउनु पर्ने दबाव पार्टीभित्रै छ । बुधबारबाट दुई अध्यक्षले यस विषयमा परामर्श थालेपनि निश्र्कषमा भने पुगेका छैनन् । नेकपा सचिवालयको बैठक भोलि (शनिबार)लाई बोलाईएको छ । उक्त बैठकमा यस विषयमा छलफल हुने भएकोले पनि पार्टीभित्र सम्भावित सभामुखको चर्चा अहिले बढी नै छ ।