खर्च हुनै सकेन नेपाल भ्रमण वर्षको विनियोजित बजेट

काठमाडौं । सन् २०२० मा बीस लाख पर्यटक भित्राउने योजनाका साथ सरकारले त्यसको तयारीकै लागि १० करोड रुपैया बजेट छुट्याएको थियो । पोखराबाट प्रधानमन्त्री केपी ओलीले गत वैशाख १ मा नेपाल भ्रमण वर्ष २०२० को सुभाराम्भ समेत गरेका थिए ।

चालु आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मै भ्रमण वर्षको तयारीका लागि १० करोड रुपैया बजेट विनियोजन भएको थियो । अबको एक महिनामा यो बजेट सरकारले खर्च गरिसक्नु पर्ने छ । तर बजेटबाट एक रुपैयाको पनि चेक अहिलेसम्म नकाटिएको पर्यटन मन्त्रालय स्रोतले बताएको छ ।

भ्रमण वर्ष २०२० कार्यक्रम कार्यान्वयन उपसमिति उपाध्यक्ष तथा राष्ट्रिय कार्यक्रम’ संयोजकमा सरकारले उद्योग वाषिणज्य महासंघका पूर्व अध्यक्ष सुरज वैद्यलाई जिम्मेवारी तोकेको छ । २०७५ कात्तिकमा वैद्यलाई कार्यक्रम संयोजक तोकेपनि वैद्यको सचिवालय ८ महिना पुगिसक्दा सम्म व्यवस्थापन हुन सकेको छैन । सुरज वैधको नेतृत्वमा बनेको पर्यटन भ्रमण वर्ष २०२० प्रभावकारी बन्न नसकिरहेको भन्दै पर्यटन ब्यवसायीहरु नै असन्तुष्टि बन्न थालेका छन् । पर्यटन क्षेत्रमा खासै जानकार नभएका ब्यक्तिलाई कार्यक्रम संयोजक बनाएको भन्दै ब्यवसायीहरु वैद्यको नियुक्ति भएकै दिन देखि असन्तुष्ट थिए ।

त्यसमाथी सार्वजनिक कार्यक्रममै वैद्यले आफुलाई पर्यटनका विषयमा खासै जानकारी नभएको अभिब्यक्ती दिएपछि ब्यवसायीहरु थप असन्तुष्ट बनेका छन् । केही दिन अगाडी मात्रै वैद्यले सोल्टी होटेलमा हिमालयन माल्ट कार्यक्रम भएको थियो । उक्त कार्यक्रममा वैद्यले भ्रमण वर्षको कार्यक्रम कार्यान्वयनको संयोजक आफुलाई तोकिएपनि पर्यटन क्षेत्रका विषयमा आफु खासै जानकार नभएको टिप्पणी गरेका थिए । वैद्यलाई तत्कालिन पर्यटन मन्त्री रविन्द्र अधिकारीसँग पनि खास परामर्श नगरी प्रधानमन्त्री केपी ओलीले सिधै कार्यक्रम संयोजक बनाएका थिए । त्यसयता वैद्यलाई पर्यटन ब्यवसायी कसैको पनि सहयोग देखिदैन ।

भ्रमण वर्षको तयारीका लागि १० करोड बजेट रहेकोमा अहिलेसम्म त्यो बजेटले काम गनुपर्नेमा काम केही भएको छैन । एक रुपैयाको पनि चेक काटिएको छैन । पर्यटन मन्त्रालयका उपसचिव दिपक थापा उनको सचिवालयमा कर्मचारीका रुपमा खटिएका थिए । तर उनी पनि अहिले समितिबाट पून मन्त्रालयमै फर्किएका छन् ।   ‘अब समितिमा काम नगर्ने भन्दै मन्त्रालयको टोली नै फिर्ता भईसक्यो ।’ मन्त्रालय स्रोतले सफलखबरलाई बतायो । वैद्यले समितिको कार्यालय राखेका ठाउको पनि विवाद छ । उनले पहिलेको शिक्षा मन्त्रालय रहेको केशरमहलस्थिल भवनमा समितिको कार्यालय लगेर राखेका छन् । भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त रातो स्टिकर लगाएको ठाउमा वैद्यले कार्यालय राखेका थिए । कार्यालय ब्यवस्थापनका लागि वैद्यले अहिलेसम्म करिब ४६ लाख खर्च भएको समेत उनले मन्त्रालयबाट झिक्न सकेका छैनन । उनको ब्यक्तीगत रकमनै अहिले खर्च भएको सा्रेत बताउँछ । स्रोतले भन्यो, –‘वैद्य जी १० करोड रुपैयाबाट खर्च गरौं भनिरहनु भएको छ, तर त्यहाबाट खर्च गर्नका लागि कार्यविधी नै बनेको छैन कसरी खर्च गर्ने ? यसमा पनि विवाद बल्झिरहेको छ ।’

भ्रमण वर्ष मूल आयोजक समिति पर्यटन मन्त्रीको अध्यक्षतामा रहेको भएपनि हाल पर्यटन मन्त्रीको जिम्मेवारीमा प्रधानमन्त्री नै छन् । प्रधानमन्त्री सहित केही पहिले बसेको बैठकले भ्रमण वर्षको बजेट कार्यक्रम पेश गर्ने, खर्च शीर्षक तय गर्ने, सचिवालयले नै कर्मचारी नियुक्त गर्ने, सन् २०२० को जनवरी १ का दिन हुने औपचारिक उद्घाटनको तयारी गर्ने, प्रदेश संरचना बनाउने र यसको जिम्मेवारीको विषयमा सचिवालयले नै खाका बनाएर मूलसमितिमा पेश गर्नेसहितको निर्णय गरेको थियो । त्यही आधारमा प्रधानमन्त्रीले पोखराबाट कार्यक्रमको सुभाराम्भ गरिसकेका छन् ।

सरकारले २०२० मा २० लाख पर्यटक भित्राउने लक्ष्य अगाडि सारेको छ । सन् २०१८ मा नेपालमा ११ लाख ७२ हजार पर्यटक भित्रिएका छन् । यसलाई बढाए र सन् २०१९ मा १५ लाख र सन् २०२० मा २० लाखको योजना अगाडि सारिएको छ ।